Πάντα κάθε γονέας όταν κρατάει το παιδί στα χέρια του για πρώτη φορά, κατά κανόνα κλαίει. Κλαίει και κάνει όνειρα για αυτό το μικρό και αδύναμο πλάσμα. Ονειρεύεται να είναι γερό, δυνατό, με υγεία. Ονειρεύεται να τελειώσει το σχολείο, το πανεπιστήμιο και να σπουδάσει. Ονειρεύεται να βρει μια καλή δουλειά και να είναι πετυχημένο. Να κάνει οικογένεια. Να κάνει αυτά που δεν κατάφερε ο γονέας. Να πραγματοποιήσει τα όνειρα του γονέα… και τα όνειρα συνεχίζονται.
Πότε σταματάει;
Όσο χρονών και να φτάσει το παιδί, ο γονέας αγωνιά. Έφαγε; Διάβασε; Κοιμήθηκε; Τι ώρα γύρισε; Πότε θα γυρίσει; Σε πολλές οικογένειες, πας για ένα φαγητό στους γονείς σου την Κυριακή και φεύγεις με τάπερ για δέκα ημέρες.
Είναι καλά στην υγεία του; Γιατί δεν παντρεύτηκε; Πότε θα κάνει παιδιά; ‘’Θα με πεθάνετε’’ είπε για ακόμα μια φορά η μάνα στην αδερφή μου. Δεν νομίζω ότι σταματάει ποτέ. Πάτησα τα 45 και ακόμα αγωνιούν.
Η προσδοκία
(η θηλυκό) «Το να αναμένεις, να ελπίζεις ότι θα συμβεί κάτι» αναφέρει το λεξικό. Τι γίνεται όταν ο γονέας έχει φτιάξει όνειρα, που το παιδί δεν ακολουθεί; Τι γίνεται όταν το παιδί επιλέγει να σπουδάσει κάτι άλλο; Τι γίνεται όταν αποκαλύψει την σεξουαλική του ταυτότητα ή οποία είναι αντίθετη σε αυτό που προσδοκά ή νόμιζε ο γονέας;
Και η προσδοκία καταστρέφετε όταν ο γονέας αντιλαμβάνεται ότι το παιδί δεν θα γίνει αυτό που ήθελε αλλά θα τα πραγματοποιήσει τα δικά του όνειρα. Το παιδί θέλει να γίνει κάτι άλλο.
Η ρήξη
Σε πολλές οικογένειες υπάρχουν αυτά. Το παιδί θέλει να σπουδάσει κάτι διαφορετικό ή να μην σπουδάσει και να δουλέψει. ‘’Είναι gay, τι θα πει η γειτονιά; η οικογένεια;’’. ‘’Τόσα όνειρα έκανα εγώ’’ ‘’Όταν ο πατέρας μου μίλαγε, εμείς έπρεπε να υπακούσουμε’’ ‘’Όταν ήμουν εγώ μικρή, έτρωγα ξύλο για να μάθω’’…
Εδώ πολλές φορές δημιουργούνται στρατόπεδα. Και κατά κανόνα υπάρχει και ένας στην οικογένεια που αναλαμβάνει το διαμεσολαβητή – ειρηνοποιό. ‘’Το λέει γιατί σε αγαπάει’’ ‘’Κατανόησέ την’’ ‘’Μα αφού δεν του αρέσει’’ ‘’Δε με καταλαβαίνει’’ ‘’Ξέρει τι είναι το καλό για εσένα’’ ‘’Με καταπιέζει’’ ‘’Δε με αγαπάει’’…
Αυτός ο ρόλος του διαμεσολαβητή / ειρηνοποιού είναι δύσκολος. Ψάχνεις να βρεις τρόπους να ηρεμίσεις τις καταστάσεις, να απαλύνεις τον πόνο, να επαναφέρεις την κατάσταση στην αρχική της διάσταση. Το χειρότερο είναι ότι τις περισσότερες φορές ο διαμεσολαβητής ακούει τα περισσότερα. Μπαίνει στη μέση και προσπαθεί.
Ποιος φταίει;
Τα όνειρα καταστρέφονται καθώς ερχόμαστε αντιμέτωποι με την πραγματικότητα. Πολλές οι φορές που μετά από έναν καβγά με το παιδί, ο γονέας αντιλαμβάνεται ότι έχει γίνει ίδιος ο γονιό του. Άλλες φορές που ο γονέας έρχεται να αμφισβητήσει τον ίδιο του τον εαυτό… ‘’Πού έκανα λάθος;’’ Πρέπει πάντα κάποιος να φταίει; Κάποιος πρέπει να είναι λάθος και κάποιος σωστός; Κάποιος να έχει το δίκιο και κάποιος το άδικο;
Πολλές φορές αναρωτιέμαι τι γίνεται αν και οι δυο είναι άδικοι; Τι γίνεται αν και οι δύο έχουν το δίκιο τους; Δε μπορεί απλά να μη φταίει κάποιος; Πρέπει πάντα κάποιος να έχει άδικο; Γιατί πρέπει πάντα να υπάρχει μια Ιφιγένεια για θυσία;
Αποδοχή
Ο Albert Ellis αναφέρει ότι αποδέχομαι κάποιον στο σύνολο του, και με τα θετικά και τα αρνητικά χαρακτηριστικά του. Το να μην εγκρίνω επιλογές, αποφάσεις, ανακοινώσεις και ενέργειες του παιδιού μου, δεν σημαίνει ότι δεν αποδέχομαι το παιδί μου. Σημαίνει μόνο ότι για συγκεκριμένη συμπεριφορά, έχω άλλη άποψη.
Δεν ακυρώνει εμένα τον γονέα, όταν το παιδί μου δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες μου. Ο ρόλος του γονέα, εκτός από το να παρέχει τροφή και στέγη, είναι ότι στηρίζει, βοηθάει, καθοδηγεί το παιδί, ενημερώνει για κινδύνους. Ο γονέας ήταν και θα είναι ένας ρόλος ώστε το παιδί να εμπνευστεί, να μοιάσει (και θα μας μοιάσει και στα όμορφά μας και στα άσχημά μας).
Τα βήματα για την αποδοχή…
Γενικά, δύσκολη η ειλικρινή αποδοχή του παιδιού μας. Απαιτεί να αφήσουμε στην άκρη εγωισμούς, τρόπο σκέψης και όνειρα και να ακούσουμε το παιδί. Να δούμε τα πράγματα από τη μεριά του. Να κατανοήσουμε ότι είναι μια νέα γενιά. Να αφήσουμε τον εαυτό μας για λίγο στην άκρη και να αποδεχτούμε το παιδί όπως αυτό είναι και όχι όπως θα θέλαμε να είναι.
Εξίσου δύσκολη και η αποδοχή του εαυτού μας. Τι όνειρα είχαμε εμείς και τι μας φόρτωσαν οι γονείς μας; Τι φορτώσαμε άθελά μας στο παιδί μας; Θέλουμε ένα παιδί αυτόνομο ή να ζητάει την άποψή μας για όλα; Θέλουμε το παιδί μας να ζήσει τη ζωή του όπως θέλει αυτό ή όπως θέλουμε εμείς;
Πιθανός τρόπος
Δεν ξέρω αν υπάρχει λάθος ή σωστός τρόπος να μεγαλώσεις ένα παιδί. Δυστυχώς στο μαιευτήριο δεν σου δίνουν ένα εγχειρίδιο. Δεν έχω ακούσει για πετυχημένες συνταγές. Απλά μαθαίνεις στην πορεία. Αναγνωρίζεις τις αστοχίες, τις επιτυχίες και ξανά από την αρχή. Δεν σταματάει ποτέ αυτό.
Είναι καλό να κάτσουμε με το παιδί μας και να το συζητήσουμε. Να γνωρίζει ότι τον/την/το αποδεχόμαστε. Και στο συγκεκριμένο θέμα οι απόψεις μας είναι διαφορετικές… για αυτούς και αυτούς τους λόγους. Και το αφήνουμε να σκεφτεί, να τα ζυγίσει, να αποφασίσει. Και σε ό,τι αποφασίσει όποιον δρόμο και να πάρει, θα είμαστε εκεί. Ούτως ή αλλιώς εκεί θα είμαστε. Δίπλα στο παιδί και θα ανησυχούμε ακόμα και αν έχει φτάσει τα 45.
Αθανασόπουλος Γιάννης
Αναδημοσίευση : Project Parenting : https://www.projectparenting.gr/psixologia/apodechomai-to-paidi-mou/