Έγκλειστος στο σπίτι με το 2ο lockdown, με τα Χριστούγεννα και την αλλαγή του χρόνου να έρχεται αλλά με αμείωτο φόρτο εργασίας. Το NLP University Practitioner Certification έχει ήδη ξεκινήσει να διδάσκει και μέσω διαδικτύου, καθώς δεν είναι εύκολο να διατηρείται η ποιότητα στον τομέα και το επιστημονικό έργο κάποιου. Μετά από μια κουβέντα που είχα με τον Robbie Steinhouse από το NLP University στην Santa Cruz της California, Master NLP Trainer & ιδρυτής του NLP School στο Λονδίνο, σχετικά με τα έντονα συναισθήματα και το πώς ένας άνθρωπος αντιδρά απέναντι σε άλλους, στον εαυτό του και στα συναισθήματα και, κάπως έτσι, σκέφτηκα να μοιραστώ μερικές σκέψεις και πρακτικές.
Μέσα μας
Όταν η αδρεναλίνη αυξάνεται στο αίμα μας, είτε ερχόμαστε αντιμέτωποι με δύσκολες καταστάσεις είτε μαθαίνουμε ιδιαίτερα νέα, το αίμα τρέχει στο λιμβικό σύστημα και τον νεοφλοιό (τμήμα του εγκεφάλου που προσεφέρει στον άνθρωπο το διανοητικό πλεονέκτημα) και ενεργοποιεί έναν αρχετυπικό μηχανισμό Fight or Flight δηλαδή το ίδιο το σύστημα θα αποφασίσει την αντίδρασή σου: αν θα μείνεις να παλέψεις ή θα φύγεις να αποφύγεις τη σύγκρουση. Ας το δούμε και αναλυτικότερα.
Αντιδράσεις στο φόβο και στο ξαφνικό
Είμαι σίγουρος ότι έχει συμβεί και σε εσάς. Να είστε έτοιμοι να περάσετε έναν δρόμο. Και με το που αφήνετε το πεζοδρόμιο κάτι μέσα σας, σας κάνει να τρέξετε γρήγορα απέναντι ή να μαζευτείτε πίσω. Και μετά να διαπιστώνετε ότι κάποιο αυτοκίνητο ερχόταν το οποίο δεν είχατε δει και ίσως να σας χτύπαγε αν συνερίζατε με τον ίδιο ρυθμό. Ο μηχανισμός Fight or Flight αποφάσισε ή περνάς ή μένεις πίσω, ή πολεμάς (Fight) ή φεύγεις (Flight).
Υπάρχουν και άλλες δύο αντιδράσεις απέναντι στο φόβο, ίδιες αλλά διαφορετικές:
- Υποταγή: Εκεί, στη θέα αυτού που μας φοβίζει, δεν τρέχουμε μακριά αλλά ούτε και ετοιμαζόμαστε για μάχη, απλά θα δηλώσουμε υποταγή. Όπως ένα ζώο, που δεν ξέρει τι πρέπει να κάνει οπότε αναβάλει την όποια αντίδρασή του.
- Πάγωμα: Ομοίως και εκεί, δεν τρέχουμε μακριά αλλά ούτε και ετοιμαζόμαστε για μάχη. Ούτε όμως μπορούμε και να αποφασίσουμε την αδράνειά μας … απλά παγώνουμε.
Όπως αντιλαμβάνεστε ο χρόνος για να αντιληφθούμε, να αξιολογήσουμε ώστε να αποφασίσουμε είναι σημαντικός.
Τα 7 στάδια για να αποφασίσουμε
Μιλήσαμε για τα επτά στάδια «μεταμόρφωσης» συναισθημάτων μας. Ξεκινάμε πάντα από το να αναγνωρίσουμε την κατάσταση που βρισκόμαστε, να πάρουμε μια μικρή απόσταση από την κατάσταση, να πάρουμε μια ανάσα, να αποκτήσουμε μια μικρή ή μεγάλη νέα εικόνα, να ανακτήσουμε την ψυχραιμία, με στόχο τη διαρκή αλλαγή.
Διαδικασία Διαχείρισης
Ας δούμε λοιπόν, μια σειρά βημάτων που μπορούμε να κάνουμε που στοχεύει ώστε να διαχειριζόμαστε ευκολότερα τα συναισθήματά μας:
- Αναγνώριση – Το πρώτο βήμα, και ίσως το πιο δύσκολο και πιο σημαντικό, είναι η αναγνώριση της κατάστασης στην οποία βρισκόμαστε. Πολλές φορές και εγώ αναγνωρίζω τη δύσκολη κατάσταση που βρίσκομαι, όταν είναι ήδη αργά ή το γεγονός που θέλω ή πρέπει να διαχειριστώ έχει ήδη τελειώσει.
- Αποδοχή – Το να αποδεχόμαστε ή όχι αυτά που νιώθουμε, δεν είναι απαραίτητα καλό ή κακό. Αλλά το γεγονός ότι όλοι έχουμε συναισθήματα είναι κάτι που δε μπορούμε να αμφισβητήσουμε. Απλή αλλά όχι απλοϊκή η παραίνεση προς όλους να είμαστε ανοιχτοί σε αυτά που νιώθουμε. Κάποιοι ίσως δεν το κάνουμε ποτέ όμως δεν είναι αργά για να ξεκινήσουμε. Κλισέ αλλά δουλεύει και ισχύει…
- Αναμονή – «Πάρε μια ανάσα» έλεγε η γιαγιά μου. Μια μικρή αναμονή με αυτό που νιώθουμε εκείνη τη στιγμή επιτρέπει στο σύστημά μας να καταλαγιάσει και να ρίξει λίγο τους ρυθμούς του.
- Κατανόηση – Ποια είναι η θετική πρόθεση αυτού του συναισθήματος; Τα συναισθήματα είναι «μυστικοσύμβουλοί μας, καθώς κι ένας από τους τρόπους άρρηκτης επικοινωνίας του μυαλού με το σώμα. Ποιο είναι το μήνυμα που θέλει να μεταφέρει;
Κι αφού τα δουλέψουμε αυτά πάμε στα επόμενα βήματα:
- Αλλαγή – Έχοντας αντιληφθεί το συναίσθημα και το μήνυμα που μεταφέρει, μας ανοίγει μια σχισμή για να μπορέσουμε να θυμηθούμε παρόμοιες καταστάσεις που είχαμε διαχειριστεί επιτυχώς. Έτσι «σπάμε τον τσαμπουκά» του συναισθήματος. Δηλαδή, ενώ είμαστε μπροστά σε έναν άνθρωπο που είναι εκτός εαυτού και κανονικά δε θα μπορούμε να διαχειριστούμε την κατάσταση, εμείς, ανακαλώντας μια άλλη κατάσταση όπου τα είχαμε καταφέρει, η επίδραση και η βαρύτητα του συναισθήματος αδυνατεί και αλλάζει το αποτέλεσμα.
- Μεταμόρφωση – Αλλάζοντας την επίδραση που έχει αυτό το συνοδό συναίσθημα της κατάστασης, αρχίζουμε να εστιάζουμε στο μήνυμα που αυτό μεταφέρει, πράγμα που μας οδηγεί σε μεγαλύτερη ή και καλύτερη αντιληπτικότητα της κατάστασης.
- Ολοκλήρωση – έτσι λοιπόν μπορούμε με οδηγό το συναίσθημα να βάλουμε στο «παιχνίδι» την εκλογίκευση της κατάστασης. Να μπορέσουμε να την αξιολογήσουμε και έχοντας οδηγό τη λογική και σύμβουλο το συναίσθημα να διαχειριστούμε την κατάσταση καλύτερα, εμπράκτως.
Η σπουδαιότητα
Ναι, ίσως όλα αυτά τα βήματα να φαίνονται πολλά, σε άλλους κουραστικά ίσως και σε πολλούς ακατόρθωτα. Παρόλα ταύτα, είναι πολλές οι φορές που έχουμε μετανιώσει όταν δράσαμε παρορμητικά. Ή χωρίς να το σκεφτούμε και εκεί κάπου μπορούμε να αρχίζουμε να βλέπουμε μια διαφορετική προσέγγιση.
Το όφελος
Το απότοκο όφελος λοιπόν, αυτής της διαδικασίας είναι η διαχείριση μίας κατάστασης με την λογική και όχι μόνο με την παρόρμηση.
Πιθανόν, πολλοί να ισχυριστούν ότι δεν πρέπει να καταπιεζόμαστε και να λέμε αυτό που νιώθουμε. Και, θα συμφωνήσω, αλλά υπάρχουν καταστάσεις όπου θα χρειαστούμε ευελιξία. Να επιλέξουμε πως ίσως χάσουμε μια μάχη για να κερδίσουμε έναν πόλεμο.
Κρατώντας την ψυχραιμία μας
Η ανάπτυξη της ικανότητάς μου να μπορώ να διατηρώ τη ψυχραιμία μου είναι ένα πράγμα που το έμαθα μέσα από την ενασχόληση μου με το NLP. “Είσαι πολύ cool” μου λέει ο ανιψιός μου και χαμογελάω κάθε φορά.
Αν και σίγουρα με έχει βοηθήσει στις διαπροσωπικές μου σχέσεις και στο πώς να είμαι προσαρμοστικός για να μπορώ να διαχειρίζομαι καταστάσεις. Το μεγαλύτερο όμως πλεονέκτημα που μου έδωσε είναι να είμαι σε θέση να διαχειρίζομαι τον εαυτό μου (inner game) ώστε να μπορώ να διαχειρίζομαι και τον κόσμο / καταστάσεις που ζω (outer game).
Γιάννης Αθανασόπουλος
Αναδημοσίευση : Project Parenting : https://www.projectparenting.gr/psixologia/7-vimata-gia-na-diacheiristoume-ta-synaisthimata-mas/